Exponentala funciono

De testwiki
Irez a navigado Irez a serchilo

L' exponentala funciono es la un di funcioni la plu importanta en matematiko.

L'exponentala funciono es preske plata (klimanta lente) per negativa x's, e klimanta rapide per pozitiva x's.

Simpla aceso

Kad a es reala nombro e n es integro, lore l'« exponentala de n en bazo a » es egala a « a potenco n » sive :

expa(n) = a × a × ... × a (n foyo)

On povas extensar ta funciono a ne-intera nombri. On demonstras lore ke la exponentali es la reciproka funcioni di logaritmi loga, e di altra parto ke la trigonometrika funcioni povas expresar su di simpla manero kon di exponentali.

Ta funcioni derivas su e integras su di tre simpla manero, e eventas en multa solvi di altre equacioni. Existas bazo e tala ke ex es la reciproka funcion di naturala logaritmo ln.

Defini e proprieti

On notas l'exponentala funciono exp o ankore xex (ube e es la naturala bazo di logaritmi) e ta funciono povas esar definata da multa equivalanta fasoni, la un esanta kom la sumo de serio e l'altra kom limito :

exp(x)=n=0xnn!
exp(x)=limn(1+xn)n

Hike n! es la faktorialo di n e x riprizentas irge reala nombro o komplexa nombro.

En omna vectorala normala kompleta spaco, la precedenta serio es normale konverganto, e on povas do definar l'exponentalo di kelka elemento di algebro di Banach o ankore di kelka elemento di corpo di p-adiala nombri.

Reala exponentala funciono

Kad x es realo, lore exp(x) es strikta positiva realo.

Di altra parto la functiono exp di en +* es klimata e kontinua strikte di plu limxexp(x)=0 e limx+exp(x)=+, do admisas reciproka funciono, ke es la funciono naturala logaritmo ln, ke es definita sur +*.

L'exponentala funciono es derivaga e havas per derivita exp, do es nelimite derivaga. Di plu exp es konvexa.