Adiciono

De testwiki
Irez a navigado Irez a serchilo

Shablono:Specala revizo Adiciono esas un ek la bazala aritmetikala operaci. Ol sumas du o multa grandesi di mem tipo, nominita operaceri, por krear unika nombro, nominita sumo (diferanta di toto). Adicionar signifikas kalkular la sumo. La signo dil adiciono esas la simbolo « + ». Exemple, on lektas 2 + 3 = 5 kom « du plu tri facas kin » o « du e tri facas kin ».

Matematikala defino

Formale, l'adiciono esas lego di interna komposeso sur ensemblo, notata +. Maxim ofte + signifikas komutala lego.
L' adiciona lego povas esar asociura : Per omna elementi x, y, z, (x + y) + z = x + (y + z) = x + y + z
Kande l'adiciono esas asociura, la parentezi devenas neutila.

L'altra notizi

Se ni konsideras n elementi di ensemblo notata x1,x2,,xn1,xn, lore la sumo povas skribesar al helpo di punti di suspensanta per signizar la manka termi o parentezi : ((x1+x2)++xn1)+xn o plu simplata kad + es asociura

x1+x2++xn1+xn

Exemple, 1 + 2 +... + 99 + 100 designas la sumo di integra nombri de 1 til 100.

Por kurtigar la formuli, la sumi povas indikesar per la simbolo sigma (mayuskula greka litero).

Konsiderez l' elementi xm,xm+1,xm+2,,xn1,xn, ni havas :

i=mnxi=(((xm+xm+1)+xm+2)++xn1)+xn

E se di plu + es asociura:

i=mnxi=xm+xm+1+xm+2+...+xn1+xn

Sub la simbolo sigma, ni trovas muta varieblo i e valoro di debuto m; super sigma n reprezentas la valoro di fino. Per determinar la sumo, ni donas sucedata ye i omni l' integra valori di m til n e adjuntas segun ke la termino xi korespondanta.

Exemplo :

i=26i2=22+32+42+52+62=90

En la partikulara kazo ube m = n, l' ante-lasta sumo precedente esas sumo di unika termino ed esas egala ye xm.

On povas anke konsiderar nefinita sumi di termini; ma en la kazo di numerala serii ta sumo korespondas al limito e la termino di fino remplasesas per la simbolo . Ta nociono esas ordinara per la sumi di sumiva familii.

Utila sumi

La sequanta relati esas identa:

i=1ni=n(n+1)2
i=1n(2i1)=n2
i=0ni2=n(n+1)(2n+1)6
i=0ni3=(n(n+1)2)2
i=0nk.i=k.n(n+1)2 (sumo de aritmetikala serio)
per x≠ 1, i=0nxi=xn+11x1 (videz geometriala serii)
i=0xi=11x
i=0nCni=2n (videz binomiala koeficiento)
i=0n1Cik=Cnk+1

Shablono:Wikivortaro